Nguồn: Inside Higher Ed, ngày đăng: 09/02/2022
Tác giả: Colleen Flaherty
Biên dịch: Nguyễn Thị Thanh Uyên – Biên tập: Phan Trà Khúc
Đại học Harvard phải đối mặt với vụ kiện của ba sinh viên khi Harvard đã phớt lờ những lời cảnh báo và phàn nàn của họ trong nhiều năm trời về một nhà nhân chủng học nổi tiếng trước khi những cuộc điều tra chống lại ông ta diễn ra.
Ba sinh viên đã cáo buộc rằng đại học Harvard đã liên tục hạ thấp hoặc phớt lờ những lời phàn nàn về hành vi sai trái tình dục của John Comaroff, giáo sư khoa Nhân chủng học và nghiên cứu về người châu Phi và người Mỹ gốc Phi. Khoa nhân chủng học của Harvard đã phải đối mặt với nhiều vụ bê bối về hành vi sai trái tình dục của giảng viên trong những năm gần đây, bao gồm cả vụ bê bối khiến uy tín của giáo sư lâu năm Gary Urton bị hạ bệ cũng như ông này bị cấm xuất hiện trong khuôn viên trường học (Urton xin lỗi rằng ông này đã gửi cho một sinh viên email không phù hợp nhưng lại không đề cập đến các vấn đề khác – vốn là những cáo buộc nghiêm trọng hơn ngoài việc nói rằng, “Tôi không cảm thấy các biện pháp trừng phạt chống lại tôi là công bằng hay chính đáng.”). Vụ kiện mới này làm sáng tỏ hơn các cáo buộc chống lại Comaroff, hiện đang bị buộc nghỉ trong học kỳ này vì vi phạm chính sách chống quấy rối và ứng xử nghề nghiệp của Harvard — và đồng thời, là người tiếp tục phủ nhận kịch liệt mọi hành vi sai trái.
“Sự thiếu thông tin” và quyền lực
Trước đây, Harvard đã từng đề cập với khoa Nhân chủng học và Nghiên cứu người Châu Mỹ và Châu Phi rằng Comaroff đã bị phát hiện là có hành vi “ứng xử bằng lời nói” vi phạm các chuẩn mực cộng đồng. Comaroff khẳng định rằng lời khuyên về du lịch mà ông đưa ra cho một nữ sinh viên tốt nghiệp đã bị hiểu sai và Harvard đã vi phạm các quyền về thủ tục tố tụng của ông trong quá trình điều tra.
38 giáo sư Harvard đã đồng loạt ký vào lá thư ngỏ thể hiện công khai lo ngại về cách mà Harvard đang đối xử với đồng nghiệp của họ. Nhóm người này nói rằng, “Chúng tôi, những người ký tên dưới đây biết John Comaroff là một đồng nghiệp xuất sắc, là một cố vấn và là một giảng viên đại học tận tụy, người mà trong 5 thập kỉ qua đã đào tạo và cố vấn cho hàng trăm nghiên cứu sinh tiến sĩ với đa dạng xuất phát điểm, những người sau đó đã trở thành những nhà lãnh đạo tại nhiều trường đại học trên toàn thế giới. Chúng tôi thấy rất thất vọng trước các lệnh trừng phạt của Harvard đối với anh ấy và lo ngại về ảnh hưởng của nó đối với khả năng tư vấn cho chính sinh viên của chúng tôi ”.
Claudine Gay, Edgerley Family Dean – giảng viên Khoa Nghệ thuật và Khoa học của đại học Harvard, đã phản hồi lá thư bằng quan điểm của riêng mình, trong đó cảnh báo những người ủng hộ Comaroff về “mối nguy hiểm tiềm tàng” của sự thiếu thông tin trong tình huống như thế này. Nếu bạn chưa xem xét toàn bộ các kết quả của một cuộc điều tra, thì khó có thể đánh giá được liệu phản hồi từ trường Harvard vậy có công bằng hay không?. Gay viết rằng sẽ “không thích hợp để tôi cung cấp chi tiết cụ thể về hành vi của Giáo sư Comaroff.” Tuy nhiên, Gay cũng gợi ý rõ ràng rằng còn nhiều câu chuyện khác ở đằng sau nữa.
Còn nhiều câu chuyện khác ở đằng sau?
Các nguyên đơn trong vụ án là Margaret Czerwienski, Lilia Kilburn và Amulya Mandava, tất cả đều là nghiên cứu sinh ngành nhân chủng học tại Harvard. Nhóm ba sinh viên này nói rằng Harvard đã bảo vệ Comaroff ngay trước cả khi họ tuyển dụng Comaroff bởi ông này đã nổi như tiếng là một “kẻ săn mồi” và “kẻ thả thính” tại Đại học Chicago, nơi Comaroff làm việc từ năm 1979 đến năm 2012, nhưng “dù thế nào đi nữa, ông ta cũng được Harvard đón chào”.
Kết quả đúng là “không nằm ngoài dự đoán, đơn kiện khẳng định. “Ngay sau khi Comaroff đến Harvard, trường đại học này đã liên tục nhận được những lời phàn nàn về quấy rối tình dục, bao gồm cưỡng bức hôn, mò mẫm và những bình luận về tình dục mang tính xúc phạm – thậm chí là bạo lực – đến từ Giáo sư Comaroff.” Cụ thể, Czerwienski và Mandava cáo buộc rằng họ đã biết vào năm 2017, rằng Comaroff đã liên tiếp gạ gẫm một sinh viên năm thứ hai giấu tên mà Comaroff tư vấn, bao gồm các hành động hôn, sờ mó mông và gửi cho sinh viên này những tin nhắn vào buổi sáng sớm để biết sinh viên này đã ngủ với ai. Sinh viên này đã báo cáo về trường hợp của Comaroff cho văn phòng Title IX — luật liên bang cấm phân biệt đối xử dựa trên giới tính trong giáo dục. Czerwienski và Mandava nói rằng họ đã báo cáo trường hợp của Comaroff với các thành viên trong khoa, bao gồm cả người chuẩn bị trở thành Trưởng khoa khi đó. Tuy nhiên, Harvard bị cáo buộc là đã không điều tra Comaroff vào thời điểm đó.
Mandava và Czerwienski nói rằng “sự thờ ơ có chủ ý” của Harvard đã cho phép Comaroff trả đũa họ vì đã cảnh báo những người khác về trường hợp này. Comaroff bị cáo buộc đã triệu tập Mandava đến văn phòng của mình và nói với cô rằng Comaroff biết cô đang nói về mình. Sau đó, Comaroff cảnh báo rằng cô và Czerwienski sẽ “khó kiếm được việc làm” nếu họ tiếp tục làm những việc này. Czerwienski thuật lại rằng cô ấy đã báo cáo hành vi đe dọa này đến văn phòng Title IX của Harvard và một lần nữa, không hề có một động thái rõ ràng nào từ phía Harvard cho sự vụ lần này.
Kilburn kể rằng vào năm 2017, trong một chuyến thăm khuôn viên trường trước khi nhập học Harvard, Comaroff đã hôn lên miệng cô mà không hề được cô đồng ý. Mùa thu năm đó — một trong những chi tiết về vụ án đã được công bố và sau đó, Comaroff tuyên bố rằng nó chỉ là một lời khuyên sai chủ đích mà thôi. Kilburn nói rằng giáo sư đã “mô tả bằng hình ảnh” bằng những cách khác nhau theo kiểu rằng cô ấy sẽ bị hãm hiếp, giết hại hoặc sẽ chết ở Nam Phi nếu cô ấy đến đó cùng với người bạn đồng tính của mình. Vụ kiện lưu ý rằng Nam Phi “cách xa hàng nghìn dặm” so với trung tâm châu Phi vốn là khu vực mà Kilburn quan tâm.
Trong hai năm tiếp theo, Kilburn phải chịu đựng “nhiều nụ hôn ép buộc, dò dẫm, những lời mời giao lưu một mình ngoài trường liên tục và sự kiểm soát cưỡng bức”. Theo đó, trong một bữa ăn nửa buổi năm 2017 tại nhà của Comaroff và vợ là Jean Comaroff, một giáo sư khác trong khoa, Comaroff được cho là đã bám theo Kilburn, bày tỏ sự thất vọng vì Kilburn đang uống cà phê chứ không phải rượu, sau đấy ôm và hôn Kilburn khi cô quay đi lấy túi của mình. Kilburn khi ấy đẩy Comaroff ra và ông ta tiếp tục cười nhạo cô.
Đơn kiện cáo buộc tương tự Comaroff cưỡng hôn một sinh viên trong bữa ăn nửa buổi sáng tại nhà riêng vào năm 2016 và thực hiện các hành vi tình dục hoặc bình luận mang tính tình dục với nhiều học sinh giấu tên khác. Khi Kilburn cố gắng tránh Comaroff trong khuôn viên trường, ông đã cấm cô làm việc với các thành viên khác trong khoa, bao gồm cả giảng viên cố vấn khác của cô, Nicholas Harkness, theo đơn kiện. Kilburn nói rằng cô ấy đã báo cáo Comaroff đến văn phòng Title IX vào năm 2019 và Harvard lại “không có một động thái phù hợp” nào. Thay vào đó, một nhân viên văn phòng được cho là đã thừa nhận về việc có biết đến hành vi của Comaroff và đã giới thiệu Kilburn với các sinh viên sau đại học khác, những người cũng đã đưa ra cáo buộc về Comaroff vào năm 2017.
Harvard đã điều tra Comaroff vào năm 2020, nhưng chỉ sau khi các cáo buộc quấy rối tình dục trong khoa nhân chủng học được công bố. Quá trình điều tra là một “cơn ác mộng” đầy gánh nặng và kéo dài đối với các nguyên đơn; Harvard thậm chí bị cáo buộc đã lấy hồ sơ trị liệu riêng của Kilburn và tiết lộ chúng cho Comaroff.
Một sự nhắc nhở nhẹ nhàng?
Cuối cùng, các nguyên đơn nói, “Harvard phủ nhận việc Giáo sư Comaroff liên tục quấy rối tình dục hoặc trả thù và cho phép ông tiếp tục giảng dạy sau sự vụ nhắc nhở từ phía nhà trường.” Ngoài việc bị đình chỉ một học kỳ, Comaroff sẽ không được phép giảng dạy các khóa học bắt buộc, nhận thêm sinh viên sau đại học hoặc tư vấn cho những sinh viên khi không có đồng cố vấn khác hoặc là thành viên hội đồng trong bất cứ buổi bảo vệ luận văn nào trong năm học 2022–2023. Các sinh viên sau đại học hiện tại của ông sẽ được quyền chuyển đổi cố vấn.
Về cuộc điều tra và hành động kỷ luật của Harvard, luật sư Norman Zalkind của Comaroff đã đưa ra một tuyên bố rằng: “Sau cuộc điều tra toàn diện kéo dài hơn một năm, liên quan đến cáo buộc của ba người khiếu nại, các nhà điều tra Title IX nhận thấy John Comaroff chỉ chịu trách nhiệm về hành vi quấy rối tình dục bằng lời nói phát sinh từ một cuộc trò chuyện ngắn trong một buổi tư vấn giờ hành chính”. Theo Zalkind, Comaroff đưa ra lời khuyên đó cho sinh viên chỉ vì “quan tâm đến thể chất của sinh viên khi làm nghiên cứu thực địa,” và Comaroff khẳng định rằng “việc đưa ra lời khuyên đó không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ đạo đức mà giảng viên cần khuyên sinh viên vì những kế hoạch được đề xuất, một cách khách quan, có thể gây nguy hiểm về mặt thể chất”. Các nhà điều tra kết luận rằng “Comaroff không có ý định liên quan đến tình dục hay tán tỉnh yêu đương gì”.
Zalkind nói cũng chính Kilburn là người “cáo buộc Giáo sư Comaroff liên tục áp đặt hành vi quan hệ tình dục không mong muốn với mình,” nhưng các điều tra viên của Title IX nhận thấy rằng bằng chứng không chứng minh được những cáo buộc đó và nhận thấy Comaroff không phải chịu trách nhiệm cho bất kỳ hành vi nào trong hai điều còn lại của cáo buộc”. Zalkind còn tố ngược lại Harvard vì đã điều hành một phiên tòa trá hình ( kangaroo court process) để xử lý các cáo buộc các hành vi sai trái nghề nghiệp của Comaroff.
Liên quan đến vụ kiện, Zalkind và hai luật sư khác của Comaroff, bao gồm nhà lý luận pháp lý nữ quyền Janet Halley, Giáo sư Luật Royall tại Harvard, đã đưa ra một tuyên bố nữa, nói rằng Comaroff “dứt khoát phủ nhận việc từng quấy rối hoặc trả đũa bất kỳ sinh viên nào”. Đối với sinh viên sau đại học được đề cập trong đơn kiện, các luật sư của Comaroff nói, “Không có sinh viên nào từng yêu cầu mở cuộc điều tra để chống lại Comaroff. Những sinh viên duy nhất trong chuyện này, chỉ có nguyên đơn mà thôi.” Trong cuộc họp năm 2017 với Mandava, các luật sư của Comaroff nói rằng Comaroff đã gặp Mandava “theo yêu cầu của cô ấy để nói về một đề xuất tài trợ mà cô ấy đang xem xét đệ trình”. Họ nói rằng khi cuộc trò chuyện “chuyển sang chủ đề chuyện phiếm liên quan đến chủ đề học thuật của cô Mandava,” Comaroff “nói chung chung về những nguy hiểm trong môi trường học thuật chuyên nghiệp. Khi làm như vậy, Comaroff chỉ đang lặp lại những lời khuyên, vốn đã đưa ra cho vô số học sinh trong suốt nhiều năm”. Comaroff “hoàn toàn phủ nhận” việc từng đe dọa Mandava hoặc Czerwienski, luật sư của ông viết. Về phần Kilburn, Comaroff “không hôn cô ấy hoặc chạm vào cô ấy một cách khiếm nhã vào bất cứ lúc nào” cũng như không cấm cô ấy làm việc với một cố vấn khác.
‘Một học giả hàng đầu trong lĩnh vực của mình’
“Comaroff không chỉ là một học giả hàng đầu trong lĩnh vực của mình – ông còn là một người chu đáo, người đã cống hiến sức lực của mình trong nhiều thập kỷ để cố vấn và phát triển cho nhiều thế hệ sinh viên,” các luật sư của Comaroff tuyên bố, lặp lại bức thư ủng hộ Comaroff của khoa. “Thật đáng xấu hổ khi các cuộc tấn công vào sự nghiệp của Comaroff chỉ dựa trên những tin đồn và tưởng tượng hơn là bằng chứng thực tế.”
Harvard từ chối bình luận về vụ kiện.
Một số người đã ký vào thư ngỏ của khoa cho biết rằng họ muốn rút tên của mình. Trong số họ có Homi K. Bhabha, (Anne F. Rothenberg) Giáo sư Khoa Nhân văn, vợ ông, Jacqueline Bhabha, giáo sư về thực hành sức khỏe và nhân quyền tại Trường Y tế Công cộng TH Chan của Harvard, và Michèle Lamont, Giáo sư Robert I. Goldman. của Nghiên cứu Châu Âu. “Mối quan tâm lớn nhất của tôi là tính minh bạch của quy trình nhưng trước những tiết lộ của các sinh viên, tôi muốn xóa tên mình”, Homi Bhabha nói. Một số người ký tên khi được liên hệ để bình luận về sự việc đã từ chối trả lời hoặc nói rằng họ chỉ mới đọc đơn kiện mà thôi. Michael Herzfeld, (Ernest E. Monrad), Giáo sư Nghiên cứu Khoa học Xã hội tại Harvard, cho biết ông đã ký lá thư “vì nó đặt ra một câu hỏi chính đáng về điều gì là phù hợp trong việc đưa ra lời khuyên cho các sinh viên đang phải đối mặt với một tình huống khó khăn. Với tinh thần tương tự, tôi chắc chắn ủng hộ hết mình sự minh bạch có thể có về những gì đã xảy ra.”
Ngay cả trước vụ kiện, bức thư của giảng viên đã thu hút nhiều lời chỉ trích gay gắt từ nhiều bên và bị đem ra so sánh với bức thư ủng hộ của nhà triết học Avital Ronell, thuộc Đại học New York, sau khi Ronell bị cáo buộc quấy rối một nam sinh viên sau đại học vào năm 2018. Sinh viên này đã kiện Ronell và NYU bằng cách đưa ra những chi về mối quan hệ phức tạp của Ronell với anh ta. Một số người ủng hộ Ronell, cụ thể là nhà triết học Judith Butler nhưng sau đó người này đã đưa ra lời xin lỗi vì đã nhúng tay vào điều mà bản thân không hoàn toàn nhận thức được.
Các nguyên đơn đang yêu cầu một phiên tòa xét xử bởi bồi thẩm đoàn.
Russell Kornblith, luật sư của nhóm nữ nguyên đơn này, đã không để Comaroff vào vị trí bị đơn, thay vào đó, họ quyết định kiện trường Harvard.
“Thông điệp từ các hành động của Harvard thể hiện rất rõ ràng: sinh viên nên im lặng. Đó là cái giá phải trả cho bằng cấp.” anh nói. “Những điều tra mà Harvard đã thực hiện trong trường hợp này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Khiếu nại của chúng tôi đặt ra một lịch sử lâu dài về việc Harvard không bảo vệ sinh viên, và chúng tôi mong muốn được thể hiện điều ấy trước tòa ”.
EduThoughts 