Nguồn: Forbes – Đăng ngày: 10/1/2023
Tác giả: Dr. Jason Wingard
Biên dịch: Lê Thị Mai Chi – Biên tập: Lê Nguyễn Duy Hậu
Các trường cao đẳng và đại học đang đối mặt với một khúc quanh, nơi họ phải vật lộn với số lượng tuyển sinh giảm, chi phí tăng cao, sự phổ biến ngày càng tăng của các lựa chọn giáo dục thay thế và giá trị nhận thức của bằng cấp đang giảm dần (tất cả những điều này tôi đã nghiên cứu trong cuốn sách mới nhất của mình). Một mối đe doạ mới nhất, nếu bạn tin vào sự cường điệu, đó là Chat GPT, một chatbot được hỗ trợ bởi AI từ công ty khởi nghiệp OpenAI ở Thung lũng Silicon. Được phát hành vào ngày 30/11, mô hình phần mềm ngôn ngữ lớn (LLM) đã được dự đoán sẽ loại bỏ giáo dục đại học (cũng như báo chí, viết mã, thậm chí là Google, theo nhà phát triển Gmail Paul Buchheit, người đã đăng tải trên Twitter vào ngày 1/12, viết rằng công cụ tìm kiếm “có thể chỉ một hoặc hai năm nữa là hoàn toàn đỗ vỡ”). Là một người vô cùng quen thuộc với các cuộc khủng hoảng mà tổ chức của tôi cũng như các tổ chức khác phải đối mặt, tôi có thể nói chắc chắn rằng ChatGPT được thổi phồng nhiều hơn là gây hại – và nó thậm chí có thể là một công cụ cung cấp trợ giúp.
Một bài báo gần đây của NPR đã mô tả ChatGPT “khiến Internet hứng thú với khả năng siêu phàm của nó trong việc giải các bài toán, viết bài luận đại học và các bài nghiên cứu”. “Giáo dục có thể không bao giờ giống như trước nữa”. RealClearEducation than vãn. Các giáo viên và cựu giáo viên nhìn thấy những dấu hiệu nguy hiểm, trong đó có Beverrly Pell, một cố vấn công nghệ cho trẻ em và là cựu giáo viên, cho rằng: “Điều này có thể là một mối nguy hiểm trong giáo dục, và không tốt cho trẻ em”. Hướng dẫn viên viết lách và nhà sáng lập Crush the College Essay Peter Laffin cảnh báo rằng ChatGPT và các chatbot AI khác “sẽ dẫn đến một cuộc khủng hoảng trong học tập, buộc các nhà giáo dục phải suy nghĩ lại hoàn toàn về việc học ở trường”.
Điều mà những dự báo bi quan không thừa nhận là các chương trình và dịch vụ giải toán, hỗ trợ viết luận đại học và tìm tài liệu nghiên cứu vốn đã tồn tại trong một thời gian dài. Ví dụ, ứng dụng Photomath đã xuất hiện từ năm 2014, với hơn 300 triệu lượt tải xuống, cho phép sinh viên chụp ảnh bài toán của mình và nhận câu trả lời. Trong lĩnh vực nghiên cứu nhân văn, các bài báo đã được rao bán trong nhiều năm. Các nhà giáo dục và nhân viên tuyển sinh không chỉ nhận thức rõ về “dịch vụ” này, mà còn học cách phát hiện và xử lí chúng.
Như tôi đã viết trong Inside Higher Ed OpEd, “Chìa khoá để duy trì giá trị của tấm bằng do chính cơ sở đào tạo của bạn cấp chính là việc đảm bảo sinh viên tốt nghiệp có các kĩ năng để thay đổi theo bất kỳ thị trường nào. Điều này có nghĩa là chúng ta phải chỉnh sửa và điều chỉnh chương trình giảng dạy của mình ít nhất mỗi năm một lần. Những điều chỉnh này bao gồm một cuộc khảo sát nghiêm ngặt và liên tục về các công nghệ và dịch vụ mới có thể hỗ trợ sinh viên đạo văn và các hình thức gian lận khác, đồng thời điều chỉnh bài tập về nhà và các bài tập khác để giảm can thiệp của những công nghệ đó. Nhiều giáo viên và nhà phát triển phần mền chống gian lận đã làm điều này, và không có lý do gì để tin rằng họ sẽ bị ChatGPT cản trở.
Bản thân OpenAI đang nghiên cứu các giải pháp, theo TechCrunch. Scott Aaronson, giáo sư khoa học máy tính của Đại học Texas Austin, một nhà nghiên cứu khách mời tại OpenAI, cho biết công ty đang “nghiên cứu kín các tín hiệu mật mã, được gọi là hình mờ, trong kết quả ChatGPT, để các công ty [phần mềm chống gian lận] có thể dễ dàng nhận dạng chúng hơn như Turnitin.”
Khả năng có lợi
Khi chúng ta vượt qua nỗi sợ hãi, không khó để hình dung phần mềm LLM có thể được sử dụng như thế nào để nâng cao giáo dục đại học. Ian Bogost, viết trên tờ The Atlantic, cho biết “LLM chắc chắn sẽ không thay thế trường đại học hay tạp chí hoặc quản lý cấp trung. Nhưng chúng cung cấp cho những lĩnh vực đó và những lĩnh vực khác một công cụ mới để thao tác với một lượng lớn tài liệu văn bản.
Chúng ta có thể làm gì với công cụ mới đó? Hãy tưởng tượng yêu cầu sinh viên trong một khoá sáng tác chỉnh sửa và kiểm tra tính xác thực của một bài luận do Chatbot tạo ra. Bogost cho biết vì phần mềm “chỉ được đào tạo để tạo ra các từ ngữ dựa trên một đầu vào nhất định…nó không có khả năng để thực sự hiểu ý nghĩa đằng sau những từ đó. Điều này có nghĩa rằng bất cứ phản hồi nào mà nó tạo ra đều có thể nông cạn, thiếu chiều sâu và hiểu biết sâu sắc”. Sinh viên có thể được yêu cầu phê bình những điểm yếu đó, thêm cái nhìn của riêng họ, và phát hiện ra những điểm không chính xác quá phổ biến với ChatGPT.
Nhà dữ liệu khoa học Teresa Kubacka quyết định thực hiện thử nghiệm của riêng mình bằng cách hỏi ChatGPT về một “nam châm điện ngược cycloidal”, mà cô ấy đã tạo ra. Cô ấy đã đăng trên Twitter về các kết quả, không chỉ nghe có vẻ hợp lí mà còn được hỗ trợ bởi các trích dẫn nhưng hoá ra lại không có thật. Kubacka cho biết thí nghiệm đã để lại cho cô ấy một cảm giác kì lạ mãnh liệt: Tôi vừa trải nghiệm một vũ trụ song song gồm những hiện tượng nghe có vẻ hợp lí và không tồn tại, được hỗ trợ một cách chắn chắn bởi các trích dẫn cho một nghiên cứu không tồn tại. Lần trước tôi đã cảm thấy như vậy khi tham dự một bài thuyết giảng về thuyết sáng tạo.
Sam Altman, đồng sáng lập OpenAI, thừa nhận vấn đề. “ChatGPT cực kì hạn chế, nhưng đủ tốt ở một số khía cạnh để tạo ấn tượng sai lệch về sự tuyệt vời,” Altman đã đăng tải. “Thật sai lầm khi dựa vào nó cho bất cứ điều gì quan trọng ngay bây giờ. Đó là một bản xem trước của tiến trình; chúng tôi có rất nhiều việc phải làm về tính vững vàng và chân thật”. Quả thật, người dùng được cảnh báo rằng ChatGPT “đôi khi có thể tạo ra thông tin không chính xác hoặc gây hiểu lầm.” Điều đó không có gì ngạc nhiên đối với Stack Overflow, một diễn đàn tài nguyên mã hoá gần đây đã cấm ChatGPT bởi nó không ngừng đưa ra câu trả lời sai.
Peter Coy của tờ New York Times cho biết tận dụng tối đa ChatGPT có nghĩa là thừa nhận những hạn chế trong khi “làm nổi bật mặt tích cực.” Anh mô tả trên một video Youtube của nhà phát triển web và nhà đánh giá sản phẩm Jason Fleagle, người đã yêu cầu nó tạo ra một ứng dụng web phức tạp. “Mã không hoàn hảo,” Coy lưu ý, “nhưng Fleagle nói, ‘Như bạn thấy đấy, tôi vừa tiết kiệm cho mình rất nhiều thời gian.’ Có hàng chục ví dụ như vậy. ChatGPT thậm chí có thể viết lại phần mềm sang một ngôn ngữ lập trình khác”
Ethan Mollick, một giáo sự tại Trường Kinh doanh Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, nhận thấy tiềm năng to lớn như một “người bạn đồng hành trong học tập.” Ông nói với NPR rằng ông đã sử dụng ChatGPT để giúp phát triển giáo trình, bài giảng, bài tập và tiêu chí chấm điểm cho sinh viên MBA. Ông nói: “Đây là cấp số nhân của khả năng mà tôi nghĩ rằng chúng ta vẫn chưa hoàn toàn hiểu được, điều đó thực sự rất tuyệt vời”. Cấp số nhân khả năng nghe có vẻ chính xác như những gì chúng ta muốn từ công nghệ mới. Nó có thể đi kèm với khả năng tạo ra thông tin giả và hỗ trợ cũng như tiếp tay cho gian lận, nhưng điều đó không có gì mới và không có gì chúng ta không thể giải quyết. Vâng, như tôi đã viết trước đây, giáo dục đại học phải thay đổi hoặc là chết. Nhưng phản ứng với cái gọi là mối đe doạ mà phần mềm Chatbot thể hiện không phải là điều đáng lo ngại.
EduThoughts 